.

BUNLARI BİLİYOR MUYUZ?     (2. SAYFA)

5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununda “Örtülü Sermaye” Kavramı 01.01.2006 Tarihinden geçerli Olmak Üzere Değişti;

01.01.2006 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, 21.06.2006 Tarih, 26205 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5520 Sayıl Kurumlar Vergisi Kanununa (Madde 12) göre; Kurumların, ortaklarından veya ortaklarla ilişkili olan kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak temin ederek işletmede kullandıkları borçların, hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin üç katını aşan kısmı, ilgili hesap dönemi için örtülü sermaye sayılır.

İlgili 12. maddenin tam metni aşağıdaki gibidir;

(1) Kurumların, ortaklarından veya ortaklarla ilişkili olan kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak temin ederek işletmede kullandıkları borçların, hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin üç katını aşan kısmı, ilgili hesap dönemi için örtülü sermaye sayılır.

(2) Yukarıda belirtilen karşılaştırma sırasında, sadece ilişkili şirketlere finansman temin eden kredi şirketlerinden yapılan borçlanmalar hariç olmak üzere, ana faaliyet konusuna uygun olarak faaliyette bulunan ve ortak veya ortakla ilişkili kişi sayılan banka veya benzeri kredi kurumlarından yapılan borçlanmalar %50 oranında dikkate alınır.

(3) Bu maddenin uygulanmasında;

a) Ortakla ilişkili kişi, ortağın doğrudan veya dolaylı olarak en az %10 oranında ortağı olduğu veya en az bu oranda oy veya kar payı hakkına sahip olduğu bir kurumu ya da doğrudan veya dolaylı olarak, ortağın veya ortakla ilişkili bu kurumun sermayesinin, oy veya kar payı hakkına sahip hisselerinin en az %10’unu elinde bulunduran bir gerçek kişi veya kurumu,

b) Öz sermaye, kurumun Vergi Usul Kanunu uyarınca tespit edilmiş hesap dönemi başındaki öz sermayesini,

ifade eder.

(4) Kurumların İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören hisselerinin edinilmesi durumunda, söz konusu hisse nedeniyle ortak veya ortakla ilişkili kişi sayılanlardan temin edilen borçlanmalardan en az %10 ortaklık payı aranır.

(5) Yukarıda belirtilen oranlar, borç veya ortaklar ve ortakların ilişkide bulunduğu kişiler için topluca dikkate alınır.

(6) Aşağıda sayılan borçlanmalar örtülü sermaye sayılmaz:

a) Kurumların ortaklarının veya ortaklarla ilişkili kişilerin sağladığı gayrinakdi teminatlar karşılığında üçüncü kişilerden yapılan borçlanmalar.

b) Kurumların iştiraklerinin, ortaklarının veya ortaklarla ilişkili kişilerin, banka ve finans kurumlarından ya da sermaye piyasalarından temin ederek aynı şartlarda kısmen veya tamamen kullandırdığı borçlanmalar.

c) 5411 sayılı Bankacılık Kanununa göre faaliyette bulunan bankalar tarafından yapılan borçlanmalar.

ç) 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu kapsamında faaliyet gösteren finansal kiralama şirketleri, 90 sayılı Ödünç Para Verme İşleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında faaliyet gösteren finansman ve faktoring şirketleri ile ipotek finansman kuruluşlarının bu faaliyetleriyle ilgili olarak ortak veya ortakla ilişkili kişi sayılan bankalardan yaptıkları borçlanmalar.

(7) Örtülü sermaye üzerinden kur farkı hariç, faiz ve benzeri ödemeler veya hesaplanan tutarlar, Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarının uygulanmasında, gerek borç alan gerekse borç veren nezdinde, örtülü sermaye şartlarının gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibarıyla dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler için ana merkeze aktarılan tutar sayılır. Daha önce yapılan vergilendirme işlemleri, tam mükellef kurumlar nezdinde yapılacak düzeltmede örtülü sermayeye ilişkin kur farklarını da kapsayacak şekilde, taraf olan mükellefler nezdinde buna göre düzeltilir. Şu kadar ki, bu düzeltmenin yapılması için örtülü sermaye kullanan kurum adına tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve ödenmiş olması şarttır.

5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununda “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı” Kavramı 01.01.2007 Tarihinden geçerli Olmak Üzere Getirildi;

01.01.2007 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, 21.06.2006 Tarih, 26205 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5520 Sayıl Kurumlar Vergisi Kanununa (Madde 13) göre;

Kurumlar, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunursa, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılır.

İlgili 13. maddenin tam metni aşağıdaki gibidir;

(1) Kurumlar, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunursa, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılır. Alım, satım, imalat ve inşaat işlemleri, kiralama ve kiraya verme işlemleri, ödünç para alınması ve verilmesi, ikramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler her hal ve şartta mal veya hizmet alım ya da satımı olarak değerlendirilir.

(2) İlişkili kişi; kurumların kendi ortakları, kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurumun ile idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu ya da nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumları ifade eder. Ortakların eşleri, ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu ile üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımları da ilişkili kişi sayılır. Kazancın elde edildiği ülke vergi sisteminin, Türk vergi sisteminin yarattığı vergilendirme kapasitesi ile aynı düzeyde bir vergilendirme imkanı sağlayıp sağlamadığı ve bilgi değişimi hususunun göz önünde bulundurulması suretiyle Bakanlar kurulunca ilan edilen ülkelerde veya bölgelerde bulunan kişilerle yapılmış tüm işlemler, ilişkili kişilerle yapılmış sayılır.

(3) Emsallere uygunluk ilkesi, ilişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedelin, aralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak fiyat veya bedele uygun olmasını ifade eder. Emsallere uygunluk ilkesi doğrultusunda tespit edilen fiyat veya bedellere ilişkin hesaplamalara ait kayıt, cetvel ve belgelerin ispat edici kağıtlar olarak saklanması zorunludur.

(4) Kurumlar, ilişkili kişilerle yaptığı işlemlerde uygulanacağı fiyat veya bedelleri, aşağıdaki yöntemlerden işlemin mahiyetine en uygun olanını kullanarak tespit eder:

a) Karşılaştırılabilir fiyat yöntemi: Bir mükellefin uygulanacağı emsallere uygun satış fiyatının, karşılaştırılabilir mal veya hizmet alım ya da satımında bulunan ve aralarında herhangi bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilerin birbirleriyle yaptıkları işlemlerde uygulayacağı piyasa fiyatı ile karşılaştırılarak tespit edilmesini ifade eder.

b) Maliyet artı yöntemi: Emsallere uygun fiyatın, ilgili mal veya hizmet maliyetlerinin makul bir brüt kar oranı kadar artırılması suretiyle hesaplanmasını ifade eder.

c) Yeniden satış fiyatı yöntemi: Emsallere uygun fiyatın, işlem konusu mal veya hizmetlerin aralarında herhangi bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilere yeniden satılması halinde uygulanacak fiyattan, makul bir brüt satış karı düşülerek hesaplanmasını ifade eder.

ç) Emsallere uygun fiyata yukarıdaki yöntemlerden herhangi birisi ile uzlaşma olanağı yoksa mükellef, işlemlerin mahiyetine uygun olarak kendi belirleyeceği diğer yöntemleri kullanabilir.

(5) İlişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanacak fiyat veya bedelin tespitine ilişkin yöntemler, mükellefin talebi üzerine Maliye Bakanlığı ile anlaşılarak belirlenebilir. Bu şekilde belirlenen yöntem, üç yılı aşmamak üzere anlaşmada tespit edilen süre ve şartlar dahilinde kesinlik taşır.

(6) Tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazanç, Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarının uygulamasında, bu maddedeki şartların gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibarıyla dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler için ana merkeze aktarılan tutar sayılır. Daha önce yapılan vergilendirme işlemleri, taraf olan mükellefler nezdinde buna göre düzeltilir. Şu kadar ki, bu düzeltmenin yapılması için örtülü kazanç dağıtan kurum adına tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve ödenmiş olması şarttır.

İkmalen ve Resen Vergi Tarhı Nedir, Nasıl Yapılır;

İkmalen vergi tarhı; her ne şekilde olursa olsun bir vergiye tarh edildikten sonra bu vergiye müteallik olarak meydana çıkan ve defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak miktarı tespit olunan bir matrah veya matrah farkı üzerinden alınacak verginin tarh edilmesidir. Özel kanunlarında ikmalen tarhiyata ilişkin olarak yer alan hükümler saklıdır. (VUK.Md.29)

Re'sen vergi tarhı; vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunmasıdır. İnceleme raporunda bu maddeye göre belirlenen matrah veya matrah farkı re'sen takdir olunmuş sayılır. (VUK.Md.30)

Aşağıdaki hallerden herhangi birinin bulunması durumunda, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitinin mümkün olmadığı kabul edilir:

1. Vergi beyannamesi kanuni süresi geçtiği halde verilmemişse,

2. Vergi beyannamesi kanuni veya ek süreler içinde verilmekle beraber beyannamede vergi matrahına ilişkin bilgiler gösterilmemiş bulunursa,

3. Bu kanuna göre tutulması mecburi olan defterlerin hepsi veya bir kısmı tutulmamış veya tasdik ettirilmemiş olursa veya vergi incelenmesi yapmaya yetkili olanlara herhangi bir sebeple ibraz edilmezse,

4. Defter kayıtları ve bunlarla ilgili vesikalar, vergi matrahının doğru ve kesin olarak tespitine imkan vermeyecek derecede noksan, usulsüz ve karışık olması dolayısıyla ihticaca salih bulunmazsa,

5. Tutulması zorunlu olan defterlerin veya verilen beyannamelerin gerçek durumu yansıtmadığına dair delil bulunursa,

6. Bu Kanunun mükerrer 227. maddesi uyarınca 3568 sayılı Kanun 'a göre yetki almış meslek mensuplarına imzalattırma mecburiyeti getirilen beyanname ve ekleri imzalattırılmazsa veya tasdik kapsamına alınan konularda yeminli mali müşavir tasdik raporu zamanında ibraz edilmezse,

Yukarıdaki 2. bentte yazılı halin vukuunda mükellefe Takdir Komisyonu tarafından 15 günden az olmamak üzere bir mühlet verilerek vergi matrahına ilişkin bilgileri vermeye ve kanuni defterlerini ibraz etmeye davet olunur. Bu davet üzerine mükellef istenilen bilgileri verir ve kanuni defterlerini ibraz ederse, defter ve vesikalar ihticaca salih bulunmak şartıyla, mükellefe takdir olunacak matrah defter ve vesikaları kayıtlarına göre tespit olunacak miktardan fazla olamaz.

Vergi beyannamesini kanuni süresi geçtikten sonra vermiş olanlara bu beyannamede gösterdikleri matrah üzerinden re'sen gerekli tarhiyat yapılır ve bu beyannameler re'sen takdir için takdir komisyonuna sevk edilmez. Ancak, vergi incelemesine başlanılmasından veya takdir komisyonuna sevk edilmesinden sonra kendiliğinden verilen beyannameler için bu hüküm uygulanmaz.

Vergi Mevzuatına Göre; İşe Başlama, Değişiklik, Bırakma ve Bildirme Süreleri;

Aşağıda yazılı mükelleflerden işe başlayanlar keyfiyeti vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar: (VUK.Md.153)

1. Vergiye tabi ticaret ve sanat erbabı,

2. Serbest meslek erbabı,

3. Kurumlar Vergisi mükellefleri,

4. Kollektif ve adi şirket ortaklarıyla komandit şirketlerin komandite ortakları.

Ticaret sicili memurlukları, kurumlar vergisi mükellefi olup da Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) 30. maddesi uyarınca tescil için başvuran mükelleflerin başvuru evraklarının bir suretini ilgili vergi dairesine intikal ettirir. Bu mükelleflerin işe başlamayı bildirme yükümlülükleri yerine getirilmiş sayılır. Bildirim yükümlülüğünü süresi içinde yerine getirmeyen ticaret sicili memurları hakkında işe başlamanın zamanında bildirilmemesine ilişkin usulsüzlük cezası hükümleri uygulanır. (4884 Sayılı Kanunun 12. maddesiyle eklenen fıkra, Yürürlük: 17.6.2003)

Adres, İş ve İşletme Değişikliklerinin Bildirilmesi;

VUK 101. maddede yazılı bilinen iş veya ikamet yeri adreslerini değiştiren mükellefler, yeni adreslerini vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. (VUK.Md.157)

İşe başladıklarını bildiren mükelleflerden (VUK.Md.158):

a) Yeni bir vergiye tabi olmayı;

b) Mükellefiyet şeklinde değişikliği;

c) Mükellefiyetten muaflığa geçmeyi;

Gerektirecek surette işlerinde değişiklik olanlar, bu değişiklikleri vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar.

Aynı teşebbüs veya işletmeye dahil bulunan işyerlerinin sayısında vukua gelen artış veya azalışları mükellefler vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. (VUK.Md.159)

İşe Başlama, Bırakma ve Diğer Bildirimlerde Süre;

Bildirmeler aşağıda yazılı süre içinde yapılır: (VUK.Md.168)

1. Gerçek kişilerde işe başlama bildirimleri, işe başlama tarihinden itibaren on gün içinde kendilerince veya 1136 sayılı Avukatlık Kanununa göre ruhsat almış avukatlar veya 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış meslek mensuplarınca, şirketlerin kuruluş aşamasında işe başlama bildirimleri ise işe başlama tarihinden itibaren on gün içinde ticaret sicili memurluğunca ilgili vergi dairesine yapılır. Şirketlerin işe başlama bildirimleri dışında yapılacak bildirimler ile işi bırakma ve değişiklik bildirimleri, bildirilecek olayın vukuu tarihinden itibaren bir ay içerisinde mükellef tarafından vergi dairesine yapılır.

2. Bina ve arazi değişikliklerinde bildirme; yeni inşaatta inşaatın bittiği ve kısmen kullanılmaya başlanılmışsa her kısmın kullanılmaya başlandığı ve diğer değişikliklerde (Müstesnalığın sukutu dahil) tadili gerektiren halin vukuu tarihinden başlayarak iki ay.

Vergi Mevzuatına Göre Defter Tutmakla Yükümlü Olanlar;

Aşağıda yazılı gerçek ve tüzel kişiler bu kanun esaslarına göre defter tutmaya mecburdurlar: (VUK.Md.172)

1. Ticaret ve sanat erbabı;

2. Ticaret şirketleri;

3. İktisadi kamu müesseseleri;

4. (2365 sayılı Kanunun 24. maddesiyle değişen bent) Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler,

5. Serbest meslek erbabı;

6. Çiftçiler,

(2365 sayılı Kanunun 24. maddesiyle değişen fıkra) İktisadi kamu müesseseleriyle dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler defter tutma bakımından tüccarların tabi oldukları hükümlere tabidirler.

Vergi Mevzuatına Göre Defter Tutmakla Yükümlü Olmayanlar;

Defter tutma mecburiyeti aşağıda yazılı gerçek ve tüzel kişiler hakkında uygulanmaz. (VUK.Md.173)

1. Gelir vergisinden muaf olan esnaf ve gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler;

2. Gelir Vergisi Kanununa göre kazançları basit usulde tespit edilenler;

3. Kurumlar vergisinden muaf olan:

a) İktisadi kamu müesseseleri;

b) (2365 sayılı Kanunun 25. maddesiyle değişen bent) Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler.

Yukarıdaki istisna hükümlerinin gelir veya kurumlar vergilerinden muaf olmakla beraber diğer vergilerden birine tabi olan ve bu vergileri götürü usulde tespit edilmeyen mükelleflerin muaf olmadıkları vergiler için tutacakları defterlere şümulü yoktur.

Vergi Mevzuatına Göre, Bilanço - İşletme Hesabı Esasına Göre Tutulacak Defterler ve Hadler;

Bilanço esasında aşağıdaki defterler tutulur: (VUK.Md.182)

1. Yevmiye defteri;

2. Defterikebir;

3. Envanter defteri;

2007 yılında bilanço hesabı esasına göre defter tutma hadleri;

364 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (VUKGT) ile (RG 20.12.2006 - 26382) ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunun 177. maddesinde açıklanan bilanço esasına göre defter tutacak olan 1.sınıf tüccarlara ait hadler artırılmış olup yeni tutarlar aşağıdaki gibidir.  

1. 2006 yılında satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satan ve yıllık alımlarının tutarı 100.000 YTL veya satışları tutarı 140.000 YTL’yi aşanlar,

2. 1. bentte yazılı olanların dışındaki işlerle uğraşıp da bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatı 56.000 YTL'nı aşanlar,

3. 1 ve 2 numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde 2 numaralı bentte yazılı iş hasılatının 5 katı ile yıllık satış tutarının toplamı 100.000 YTL'nı aşanlar.

İşletme hesabı esasında aşağıdaki defterler tutulur: (VUK.Md.193)

İşletme hesabı defteri (İşletme hesabını ihtiva eden)

Vergi Mevzuatına Göre, Kayıt Nizamı ve Defter Tasdikine İlişkin Hükümler;

1. Bu Kanuna göre tutulacak defter ve kayıtların Türkçe tutulması zorunludur. Ancak, Türkçe kayıtlar bulunmak kaydıyla defterlerde başka dilden kayıt da yapılabilir. Bu kayıtlar vergi matrahını değiştirmeyecek şekilde tasdik ettirilecek diğer defterlere de yapılabilir. (VUK.Md.215)

2. a) Kayıt ve belgelerde Türk para birimi kullanılır. Belgeler, Türk parası karşılığı gösterilmek şartıyla, yabancı para birimine göre de düzenlenebilir. Şu kadar ki yurt dışındaki müşteriler adına düzenlenen belgelerde Türk parası karşılığı gösterilme şartı aranmaz.

b) İlgili dönem defter tasdik tarihi itibarıyla ödenmiş sermayesi (yurt dışında kurulan şirketlerin Türkiye'ye ayrılan ödenmiş sermayesi) en az 100 milyon ABD Doları ya da muadili yabancı para karşılığı Yeni Türk Lirası ve sermayesinin en az % 40'ı ikametgahı, kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan kişilere ait olan işletmelere, kayıtlarını Türk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına Bakanlar Kurulunca izin verilebilir. Bakanlar Kurulu, bu had ve nispeti sektörler itibarıyla ayrı ayrı yarısına kadar indirmeye veya iki katına kadar artırmaya yetkilidir. Bu şartların ihlal edildiği hesap dönemini izleyen hesap döneminden itibaren Türk para birimine göre kayıt tutma zorunluluğu başlar.

ba) Türk para birimiyle yapılan işlemler, işlemin gerçekleştiği günün Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuruyla ilgili para birimine çevrilir. İktisadi kıymetlerin değerleri ile vergi matrahı kayıt yapılan para birimine göre tespit edilir, beyannamenin verilmesi gereken ayın ilk gününün kuruyla Türk parasına çevrilerek beyan edilir. Vergi ödeme, mahsup ve iade işlemlerinde de Türk Lirası tutarlar kullanılır.

bb) Bu mükellefler, diğer para birimleriyle kayıt tuttukları sürece mükerrer 298. maddenin (A) fıkrası uyarınca enflasyon düzeltmesi yapamazlar. Türk para birimiyle kayıt yapmaya başlamaları halinde ise üç yıl süreyle anılan madde hükmünden yararlanamazlar.

Bu kanuna göre tutulması mecburi defterler mürekkeple veya makina ile yazılır. Kopya kağıdı kullanılması ve ıstampa ve sair damga aletleriyle kopya konulması da caizdir. Bilumum defterlerde hesaplar kapatılıncaya kadar toplamlar geçici olarak kurşun kalemi ile yapılabilir. (VUK.Md.216)

Yevmiye defteri maddelerinde yapılan yanlışlar ancak muhasebe kaidelerine göre düzeltilebilir. Diğer bilumum defter ve kayıtlara rakam ve yazılar yanlış yazıldığı takdirde düzeltmeler ancak yanlış rakam ve yazı okunacak şekilde çizilmek, üst veya yan tarafına veyahut ilgili bulunduğu hesaba doğrusu yazılmak suretiyle yapılabilir. Defterlere geçirilen bir kaydı kazımak, çizmek veya silmek suretiyle okunamaz bir hale getirmek yasaktır. (VUK.Md.217)

Defterlerde kayıtlar arasında usulen yazılmaya mahsus olan satırlar, çizilmeksizin boş bırakılamaz ve atlanamaz. Ciltli defterlerde, defter sayfaları ciltten koparılamaz. Tasdikli müteharrik yapraklarda bu yaprakların sırası bozulamaz ve bunlar yırtılamaz. (VUK.Md.218)

Muameleler defterlere zamanında kaydedilir. (VUK.Md.219) Şöyle ki:

a) Muamelelerin işin hacmine ve icabına uygun olarak muhasebenin intizam ve vuzuhunu bozmayacak bir zaman zarfında kaydedilmesi şarttır. Bu gibi kayıtların on günden fazla geciktirilmesi caiz değildir.

b) Kayıtlarını devamlı olarak muhasebe fişleri, primanota ve bordro gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan mazbut vesikalara dayanarak yürüten müesseselerde, muamelelerin bunlara işlenmesi, deftere işlenmesi hükmündedir. Ancak bu kayıtlar, muamelelerin esas defterlere 45 günden daha geç intikal ettirilmesine cevaz vermez.

c) Serbest meslek kazanç defterine muameleler günü gününe kaydedilir.

Aşağıda yazılı defterlerin bu bölümdeki esaslara göre tasdik ettirilmesi mecburidir. (VUK.Md.220)

1. Yevmiye ve envanter defterleri,

2. İşletme defteri,

3. Çiftçi işletme defteri,

4. İmalat ve İstihsal Vergisi defterleri; (Basit İstihsal Vergisi defteri dahil)

5. Nakliyat Vergisi defteri,

6. Yabancı nakliyat kurumlarının hasılat defteri,

7. Serbest meslek kazanç defteri,

Bu kanunla cevaz verilen hallerde yukarıda yazılı olanların yerine kullanılacak olan defterler de tasdike tabi tutulur.

Bu kanunda yazılı defterleri kullanacak olanlar, bunları aşağıda yazılı zamanlarda tasdik ettirmeye mecburdurlar; (VUK.Md.221)

1.Öteden beri işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda;

2.Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda;

3.Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler, işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce; vergi muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde;

4.Tasdike tabi defterlerin dolması dolayısıyla veya sair sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce;

Defterlerini ertesi yılda da kullanmak isteyenler Ocak ayı, hesap dönemleri Maliye Bakanlığınca tespit edilenler bu dönemin ilk ayı içinde tasdiki yeniletmeye mecburdurlar. (VUK.Md.222)

Defterler, işyerinin, işyeri olmayanlar için ikametgahın bulunduğu yerdeki noter veya noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar, menkul kıymet ve kambiyo borsasındaki acenteler için borsa komiserliği tarafından tasdik olunur. (3239 sayılı Kanunun 18. maddesiyle eklenen fıkra) Tasdik makamı, bu kanuna göre tasdike getirilen defterleri sosyal güvenlik ile ilgili kuruluşların mevzuat hükümlerine bağlı kalmaksızın tasdik eder. (VUK.Md.223)

Defterler anonim ve limited şirketlerin kuruluş aşamasında, şirket merkezinin bulunduğu yer ticaret sicili memuru veya noter tarafından tasdik edilir. (4884 Sayılı Kanunun 7. maddesiyle eklenen fıkra, Yürürlük: 17.6.2003)

Defterler aşağıdaki şekilde tasdik olunur: (VUK.Md.225)

a) Ciltli defterlerin tasdik esnasında sayfalarının sıra numarasıyla teselsül ettiğine bakılarak, bu sayfalar teker teker tasdik makamının resmi mühürü ile mühürlenir.

b) Müteharrik yapraklı yevmiye defteri kullanmalarına Maliye Bakanlığınca müsaade edilen müesseseler bir yıl içinde kullanacaklarını tahmin ettikleri sayıda yaprağı yukarıdaki esaslara göre tasdik ettirirler. Tasdikli yapraklar bittiği takdirde, yeni yapraklar kullanılmadan evvel tasdike arz olunur.

Bunların sayfa numaraları tasdikli yaprakların sayfa numaralarını takiben teselsül ettirilir. Tasdik makamı, ilave yaprakların sayısını ilk tasdik şerhinin altına kaydeder ve bu kaydı usulüne göre tasdik eder. Uygulamada işletmeler VUK uyarınca noter tasdiki zorunlu olan defterlerin (1. sınıf tacirler için, yevmiye ve envanter defteri gibi) tasdiklerini (aralık ayı içerisinde veya ara tasdik yapılacak ise Ocak ayı içerisinde) düzenli olarak yaptırmaktadırlar.

Ancak ticari defterlerin ticaret mahkemesinde işletme lehine delil olarak kullanılabilmesi için TTK’nun ilgili maddeleri uyarınca açılış gibi kapanış tasdiklerinin de mevcudiyeti aranmaktadır. Bu tasdiklerin eksik olması halinde mahkeme defterlerin sahibi lehine delil teşkil etmeyeceğini kabul etmektedir. Dolayısıyla yevmiye defterinin ocak ayı sonuna, envanter defterinin de 15 Mart’a kadar kapanış tasdiklerini yaptırılması gerekmekte olup aksi taktirde ilgili defterler ticari davalarda işletme lehine delil teşkil etmeyecektir. 

Vergi Mevzuatında Fatura Düzenleme Süresi;

Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.

Vergi Usul Kanunu’nun 231. maddesinin 5 numaralı bendi uyarınca mal teslimi veya hizmet yapılmasından itibaren on gün içinde düzenlenmesi gereken faturanın düzenlenme süresi 5035 sayılı Kanunu’nun 48. maddesiyle 01.01.2004 tarihinden geçerli olmak üzere yedi (7) güne indirilmiştir.

Vergi Mevzuatında Vergi Türü ve Kodları;

Vergi Mevzuatında Sakıncalı Mükellef (VEDOP) Kodları;

Kod. 1 :  Sahte Veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleyen Mükellefler

Kod. 2 :  Sahte Ve Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Kullanan Mükellefler

Kod. 3 :  Sahte Veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleyen Mükelleflerin Ortakları Ve Kanuni Temsilcilerine İlişkin Bilgiler

Kod. 4 :  Bastırdığı Belgelerin Zayii - Çalındığı Veya Kaybolduğunu Bildiren Mükellefler

Kod. 5 :  Vergi Dairelerinin Yaptığı Tespit Sonucunda;

1. Haklarında Rapor Bulunmamakla Birlikte Sahte, Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge (SMİYB) Kullandığı Veya Düzenlediği Konusunda Tespit Bulunanlar.

2. Defter, Belge İbraz Etmeyen Veya İncelemeye Sevk Edilenler İle Birden Fazla Döneme İlişkin Olarak KDV Beyannamesinin( Süresinden Sonra Verilenler Hariç ) Verilmemesi.

3. Adresinde Bulunmayanlar İle Sarih (Açık) Adresi Tespit Edilemeyenler.

4. İşçi Sayısı, Makine Teçhizat Ve İş Yeri Durumu İtibariyle Yetersiz Olmasına Rağmen Kdv Matrahları Yüksek Olan Bu Nedenle Beyanları Gerçeği Yansıtmayanlar.

Kod. 6 :  Mükelleflerin Bilgisi Dışında Taklit Suretiyle Düzenlenen Sahte Belgeler

Kod. 7 :  Mükellefiyetleri Bulunmayan Ancak Üçüncü Kişiler Veya Diğer Tüzel Kişilikler Vasıtasıyla Sahte Belge Organizasyonu İçerisinde Bulunan Ve Sahte Fatura Ticareti Yapanlar

Kod. 8 :  Resen Terk Ettirilen Mükelleflere Ait Listesi

Kod. 9 :  Sahte Veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenlediği Vergi İnceleme Raporu İle Tespit Edilenler Listesi

Tekdüzen Hesap Planında 7/A – 7/B Seçeneği ve Ek Mali Tabloların Düzenlenmesi;

Bilindiği üzere; 2001 yılında uygulanacak 7A ve 7B seçeneği ile kar dağıtım tablosu düzenleme zorunluluğuna ilişkin parasal hadler 19.12.2000 tarih ve 24265 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 10 sıra numaralı Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği ile belirlenmiştir. Söz konusu tebliğ değiştirilmemiş ve halen yürürlükte olup, 2007 yılında uygulanacak parasal hadler tebliğin 3. maddesi hükmü gereği 2006 yılı için Maliye Bakanlığınca belirlenen yeniden değerleme oranında (% 7,8) artırılarak tespit edilmesi gerekmektedir.

Buna göre ek mali tablolar düzenlenmesi ve beyannamelere kar dağıtım tablosu eklenmesi ile 2007 yılında 7A - 7B seçeneklerinin kullanılması zorunluluğuna ilişkin parasal hadler aşağıdaki gibidir:

Ek Mali Tabloları Düzenlemek Zorunluluğuna İlişkin Parasal Hadler   :

2006 yılı aktif toplamı                         :  7.415.778 YTL. veya  

2006 yılı net satışları toplamı             : 16.479.494 YTL.yi aşan

mükellefler ek mali tabloları düzenlemek zorundadırlar.

Bu mükellefler 2007 yılında verecekleri 2006 yılına ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerine bu tablolardan sadece “KAR DAĞITIM TABLOSU” nu ekleyeceklerdir.

7/A - 7/B Seçeneğine İlişkin Parasal Hadler

2006 yılı aktif toplamı                                      :   1.236.035 YTL. veya

2006 yılı net satışlar toplamı             :   2.471.854 YTL.yi aşan

üretim ve hizmet işletmelerinin 2007 yılına ait muhasebe işlemlerinde maliyet hesaplarını 7/A seçeneğine göre tutmak zorundadırlar.

2006 yılı değerleri yukarıdaki parasal hadlerin her ikisinin de altında kalan üretim ve hizmet işletmeleri ile parasal hadlere bakılmaksızın bütün ticaret işletmeleri için 7/A seçeneği zorunlu değildir. Bu işletmeler 7/A ve 7/B seçeneklerinden herhangi birini tercih edebileceklerdir

Beyannamelerini İmzalatmak Zorunda Olmayan Mükellefler;

2007 yılında beyannamelerini imzalatmak zorunda olmayanlar;

• Noterler
• Özel Kanunlarına Göre Kurulan Kooperatifler ile Bunların Oluşturdukları Birlikler ve vergiden muaf olanlar
• SM, SMM ve YMM’ler,
• 2006 Yılı Aktif toplamı veya Net Satış Hasılatları Aşağıda Belirtilen Tutarları Aşan Mükellefler,

-     Serbest Meslek Faaliyetinde Bulunanlardan Hasılat Tutarı: 83.000 YTL’nı aşmayanlar,

-     II.Sınıf Tacirlerden Alım-Satım Faaliyetinde Bulunanlardan Satışları Tutarı: 118.000 YTL’nı aşmayanlar,

-     II.Sınıf Tacirlerden Alım-Satım veya İmalat Dışındaki İşlerle   Uğraşanlardan Hasılat Tutarı : 59.000 YTL’nı aşmayanlar,

-     Zirai Kazancı İşletme Hesabı Esasına Göre Belirlenen Çiftçilerden Hasılat Tutarı: 118.000  YTL’nı aşmayanlar.

Vergi Beyannamelerin SM veya SMM’lere İmza Mecburiyetine İlişkin Hadler;

4 no.lu “Vergi Beyannamelerinin SM ve SMMM’lerce İmzalanması Hakkında Genel Tebliği”nde, 1997 mali tablolarına göre hem aktif toplamı 200 milyar lirayı ve net satışları 400 milyar lirayı aşmayan mükelleflerin Tebliğ kapsamında olduğu belirtilmiştir. Ayrıca, bu hadlerin, Maliye Bakanlığınca değiştirilmediği takdirde, hadlerin her yıl yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınacağı belirtilmiştir.

Maliye Bakanlığı 3568 sayılı Kanuna ilişkin, 03.03.2005 Tarih ve 25744 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 37 seri no.lu Tebliğ ile 01.01.2005 tarihinden itibaren hadleri YTL olarak, 2004 yılı aktif toplamı 3 milyon YTL ve net satışlar 6 milyon YTL olarak tespit etmiştir. 

37 seri no.lu Tebliğ’de, Maliye Bakanlığınca özel bir belirleme yapılmadığı takdirde, bu Genel Tebliğ’de yer alan parasal hadlerin her yıl bir önceki yıl için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacağı, bu şekilde yapılacak hesaplamada 500 YTL ve daha düşük olan tutarların dikkate alınmayacağı, 500 YTL’dan fazla olan tutarların ise 1.000 YTL’na yükseltileceği belirtilmiştir.

Yıllar itibari ile ilgili hadler aşağıda yer alan tabloda gösterilmiştir.

Bir önceki yıl aktif veya net satışlar toplamı yukarıda belirtilen hadleri aşan mükellefler, beyannamelerini 18 sıra numaralı “Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği” hükümlerine göre yeminli mali müşavirlere tasdik ettireceklerdir. Bu hadlerden birisinin aşılması, beyannamelerin yeminli mali müşavirlerce tasdik edilmesi için yeterli olacaktır.

Yukarıda yer alan hadlerin her ikisinin de altında kalan:

·        Kurumlar vergisi mükellefleri ile

·        Ticari, zirai ve mesleki kazançları dolayısıyla gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri,

2007 yılı kurumlar vergisi veya gelir vergisi beyannamelerini, muhtasar beyannamelerini ve KDV beyannamelerini bir SM veya SMMM’e imzalatmak mecburiyetindedirler. Bu hadlerden herhangi birini aşanlar beyanname imzalatmaya mecbur değildirler. Bunlar isterlerse, YMM’lere Tam Tasdik yaptırabilirler.

Vergi beyannamelerinin serbest muhasebeci ve serbest muhasebeci mali müşavirlerce imzalanması hakkındaki 4 no.lu Tebliğe göre, beyannamelerini meslek mensuplarına imzalatmaları gerektiği halde imzalatmayan mükelleflere, VUK Md.352/II-7 uyarınca iki kat ikinci derece usulsüzlük cezası kesilecek, fiil aynı zamanda VUK Md.30/8 uyarınca re’sen takdiri gerektirdiğinden, durum vergi dairelerince takdir komisyonuna intikal ettirilecek ve bu mükellefler öncelikle incelemeye alınacaklardır.

Muhtelif Ücret Ödemeleri ve Personele Sağlanan Menfaatlerin SSK, GV ve DV Kesintisi Karşısındaki Durumu;

İstasyon Caddesi No:21 Kat:3 Daire:6 Yeşilköy, Bakırköy-İSTANBUL    Tel: 0 212 662 00 47 (3 Hat)    Faks: 0 212 573 49 78