I.Giriş:

 

Katma Değer Vergisi 39 Seri No.lu Genel Tebliği ile; iade hakkı doğuran işlemleri bulunan mükelleflerin bu işlemler dolayısıyla yüklendikleri vergileri nakden veya mahsuben iade olarak talep etmek yerine indirim yoluyla giderme tercihinde bulunmaları mümkün olduğu halde, Gelir İdaresi Başkanlığı, İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 04.10.2005 tarih ve KDV.MUK.B.07.1.GİB.4.34.17.01.6983 sayılı muktezaları ile;

 

“Katma Değer Vergisi mükelleflerinin iade hakkı doğuran işlemleri nedeniyle yüklendiği katma değer vergisini indirim yoluyla gidermek şeklindeki tercihlerini düzeltme beyannamesi vererek iade talebi olarak değiştirmeleri mümkün bulunmamaktadır”  

 

Şeklinde, yerinde olmayan bir görüş verilmiş ve beraberinde haksız uygulamalara sebebiyet vermiştir. Daha sonra, 18 Kasım 2005 tarih, 25997 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 96 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile;

 

“Öte yandan, katma değer vergisi alacağını indirim yoluyla giderme tercihinde bulunan mükelleflerin daha sonra bu tercihinden vazgeçerek nakden veya mahsuben iade talep etmeleri halinde aradaki dönemler için düzeltme beyannameleri vermeleri gerekmektedir. Tercih değişikliğinin yapıldığı dönemde iade için istenilen belgelerin de beyannameye ekleneceği tabiidir.”

 

Şeklindeki düzenleme ile kısa sürede haksız uygulamanın önüne geçilmiş bulunmaktadır.

 

II. İade Hakkını İndirim Yoluyla Kullanmak İsteyen Mükellefler:

 

Katma Değer Vergisi 96 Seri No.lu Genel Tebliğin 6.bölümünde konu aşağıdaki gibi düzenlenmiş bulunmaktadır;

 

39 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (D) bölümünde de açıklandığı üzere, iade hakkı doğuran işlemleri bulunan mükelleflerin bu işlemler dolayısıyla yüklendikleri vergileri nakden veya mahsuben iade olarak talep etmek yerine indirim yoluyla giderme tercihinde bulunmaları mümkündür.

 

Tercihini bu yönde kullanan mükellefler tarafından iade hakkı doğuran işlem bedelleri Katma Değer Vergisi Beyannamesinin 8 ve 9 numaralı tablolarında beyan edilecek, ancak Tabloların “Yüklenilen KDV” veya “İadeye Konu Olan KDV” sütunlarına “0” (sıfır) yazılacaktır.

 

Bu şekilde beyanda bulunan mükelleflerin, iade için istenenler hariç, iade hakkı doğuran işlemi tevsik eden belgeleri beyanname ekinde ibraz etmeleri gerekmektedir.

 

Örnek:

 

Uluslararası taşımacılık yapan bir mükellefin Ekim/2005 döneminde gerçekleşen istisna kapsamındaki işlemlere ait bedellerin toplamı 100 000 YTL’ dir. Yüklendiği vergiyi indirim yoluyla gidermek isteyen mükellef bu dönem beyannamesinin 8 numaralı tablosunun;

 

-“Kod No.” sütununa 311,

-“KDVK Md. No. ”sütununa 14,

-“Teslim ve Hizmet Bedeli” sütununa 100 000,

-“Yüklenilen KDV” sütununa 0,

yazacaktır.

 

Bu mükellef dönem beyannamesine uluslararası taşımacılığa ilişkin hizmet faturası ile TIR karnesi, kara manifestosu vb. istisnayı tevsik edecek belgeleri ekleyecek, indirilecek KDV listesi ile yüklenilen KDV tablosu gibi iade için aranılan belgeler beyannameye eklenmeyecektir.

 

Öte yandan, katma değer vergisi alacağını indirim yoluyla giderme tercihinde bulunan mükelleflerin daha sonra bu tercihinden vazgeçerek nakden veya mahsuben iade talep etmeleri halinde aradaki dönemler için düzeltme beyannameleri vermeleri gerekmektedir. Tercih değişikliğinin yapıldığı dönemde iade için istenilen belgelerin de beyannameye ekleneceği tabiidir.

 

Ancak, indirimli orana tabi işlemlerle ilgili katma değer vergisi alacakları için süresinde iade talebinde bulunmayan mükelleflerin daha sonra düzeltme beyannameleri vererek iade talebinde bulunmaları mümkün değildir. Bu mükelleflerle ilgili olarak 85 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (A/4) bölümündeki açıklamalar esas alınarak işlem yapılacaktır.

 

III.Sonuç ve Değerlendirme:

Katma Değer Vergisi Yasası'nın 32'nci maddesi gereği olarak; vergiden istisna edilmiş bulunan bazı işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisi, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanacak katma değer vergisinden indirilir. Vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması hallerinde, indirilemeyen katma değer vergisi Maliye Bakanlığı'nca, tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade olunur.

Katma Değer Vergisi 39 Seri No.lu Genel Tebliği ile getirilen düzenleme, Katma Değer Vergisi yasasının ilgili 32’nci maddesi ile bağdaşırken, daha sonra uygulamanın aksine verilen bir mukteza ile mükellefler haksız bir uygulama ile karşı karşıya bırakılmışlardır. 96 Seri No.lu KDV genel tebliği ile yeniden yapılan düzenleme bu hatayı ve haksız uygulamayı ortadan kaldırmış ve iade hakkı doğuran işlemleri nedeniyle yüklenilen katma değer vergisini iade yerine indirim yoluyla gidermek şeklindeki tercihlerini düzeltme beyannamesi vererek iade talebi olarak değiştirmeleri mümkün hale getirilmiştir. Böylece son günlerde bir mukteza gerekçe gösterilerek rededilmeye başlanmış KDV iade talepleri, KDV kanununu 32’nci maddesi kapsamında normal esaslara göre yerine getirilmiş olacaktır.   

Vergi yasalarının uygulanmasında yaşanan sıkıntıların asgariye indirilmesi için, ilgili yasalar sadeleştirilmeli, tebliğ, sirküler ve muktezalar yasalara uygun olmalı, sık sık değiştirilmemeli, güncelliğini uzun süre korumalıdır. Özellikle, kişi veya kurumlara yönelik verilen muktezaların genel anlamda tüm kişi/kurum mükelleflere yönelik uygulanmasında sıkıntılar yaşanmaktadır.